Versie: januari 2025

Paragraaf 3 – Interacties

Artikel 15. Sponsoring van projecten of activiteiten anders dan bijeenkomsten

Sponsoring is een breed begrip. Onder dit begrip vallen in het kader van deze Gedragscode alle vormen van financiële dan wel anderszins op geld waardeerbare ondersteuning aan zorgprofessionals en instellingen zoals gedefinieerd in artikel 1, ongeacht welke of er een tegenprestatie (bijv. naamsvermelding) is en ongeacht de naam die partijen daaraan geven (grant, donatie, etc.). Ook een op geld waardeerbare bijdrage in natura valt onder de regels voor sponsoring (A24.01). Sponsoring van bijeenkomsten of patiëntenorganisaties valt niet onder dit artikel; deze vormen zijn reeds elders in de Gedragscode geregeld (zie artikel 18).

De hoofdregel is dat sponsoring op grond van de Gedragscode door leveranciers is toegestaan, mits aan een aantal eisen is voldaan. Deze hebben onder meer te maken met de rechtvaardiging van de sponsoring. De sponsoring moet uiteindelijk de zorg of wetenschap ten goede kunnen komen.

Om te kunnen beoordelen of aan de eisen voor sponsoring wordt voldaan, zal de sponsorvrager vooraf informatie beschikbaar moeten stellen over onder meer doel en opzet van het project of activiteit, alsmede een begroting ter onderbouwing van het sponsorverzoek. Dit staat verwoord en volgt uit in het tweede lid onder c.

In de sponsorovereenkomst moet een aantal zaken worden vastgelegd. Deze staan opgesomd in artikel 15 lid 2 onder d. Belangrijk is dat de hoogte van de totale sponsorbijdrage staat vermeld, Daarbij moet ook de bijdrage die eventueel in natura wordt geleverd, worden aangegeven. Denk daarbij aan het kosteloos ter beschikking stellen van producten. Dit houdt verband met de openbaarmakingsverplichting op grond van artikel 27-29. Tevens dient in de sponsorovereenkomst een verplichting te worden opgenomen dat de gesponsorde partij achteraf een financiële verantwoording aflegt, zodat de sponsor kan controleren of de sponsorbijdrage (zowel in geld als eventueel in natura) conform de afspraken in de overeenkomst – en de Gedragscode – is besteed. Ook moeten heldere afspraken worden vastgelegd over de terugbetaling of besteding van een eventueel surplus, in het laatste geval ook weer met een bijbehorende verantwoording. Zie A22.01 en A24.08.

Cruciaal is dat de sponsoring niet mag leiden tot ongewenste beïnvloeding doordat deze bijvoorbeeld rechtstreeks of indirect wordt gekoppeld aan de (toekomstige) aanschaf of het gebruik van producten van de sponsor (lid 2 sub e.). In dat kader moet lid 3 worden gelezen. Daarom zijn in het kader van een aanbestedingsprocedure (verzoeken om) toezeggingen over de invulling of omvang van toekomstige sponsoring, bijv. in de vorm van een bijdrage aan onderzoek en ontwikkeling, niet toegestaan (A24.01). In het kader van een aanbesteding mogen echter wel toezeggingen worden gevraagd en gedaan over bepaalde kosteloze diensten zoals training en ondersteuning, die gerechtvaardigd en noodzakelijk zijn voor goed gebruik en implementatie van de te leveren medische hulpmiddelen en apparatuur (A24.01).

De sponsoring mag niet leiden tot andere verplichtingen van de gesponsorde (of aan gesponsorde verbonden zorgprofessionals) dan de legitieme en uit de Gedragscode voortvloeiende verplichtingen over naamsvermelding, transparantie als bedoeld in de artikelen 22 en volgende en verantwoording als bedoeld in dit artikel 15 lid 2 sub d. Een uitzondering op deze bepaling is opgenomen in artikel 17 laatste alinea, waarin is bepaald dat het in het kader van de sponsoring van onderzoek is toegestaan kosteloos medische hulpmiddelen ter beschikking te stellen voor zover dat in het kader van het onderzoek redelijkerwijs noodzakelijk is.

Sponsoring van individuele zorgprofessionals is niet toegestaan: de gesponsorde moet een georganiseerd samenwerkingsverband, instelling of instantie zijn. Lid 4 bevat een uitzondering voor proefschriften: dat is toegestaan tot een maximumbedrag van € 250 en afspraken hierover hoeven niet in een schriftelijke overeenkomst te worden vastgelegd. Dit neemt niet weg dat ook deze interactie wel schriftelijk moet worden bevestigd.

De Gedragscode bevat geen bepalingen die betrekking hebben op sponsoring van goede doelen door leveranciers. Dit valt buiten de reikwijdte van de Gedragscode.
Een leverancier mag de deelname van een zorgprofessional aan een sponsorevenement ten behoeve van een goed doel sponsoren, mits wordt voldaan aan de volgende voorwaarden:

  1. De leverancier maakt zijn sponsorbijdragen rechtstreeks over aan het goede doel (er vinden geen betalingen plaats tussen de leverancier en de zorgprofessional);
  2. De leverancier draagt niet bij aan de kosten die de zorgprofessional zelf moet maken voor deelname aan het sponsorevenement;
  3. De zorgprofessional heeft geen bemoeienis met de wijze waarop het goede doel de sponsorbijdrage zal besteden;

Zie verder advies A12.01.

Zie verder ook de paragraaf van deze Gedragscode over transparantie. Hierin zijn meerdere bepalingen opgenomen die van toepassing (kunnen) zijn op sponsoring van projecten of activiteiten. Denk daarbij onder meer aan:

  • de verplichte voorafgaande toestemming van de raad van bestuur voor het aangaan van de sponsoringsovereenkomst, die moet blijken uit medeondertekening door of namens de raad van bestuur (artikel 25);
  • indien de sponsoring betrekking heeft op onderzoek: zorgprofessionals die onderzoek verrichten dat (mede) gefinancierd wordt door leveranciers moeten dat in alle schriftelijke en mondelinge presentatie over dat onderzoek vermelden (artikel 23 lid 5).

Voor wat betreft de verplichting tot openbaarmaking in het TRZ: zie artikel 27 en 29.

1. Onder sponsoring wordt in het kader van deze Gedragscode verstaan het verlenen van financiële dan wel anderszins op geld waardeerbare ondersteuning, al dan niet in ruil voor een tegenprestatie. Onder sponsor wordt verstaan de partij die de ondersteuning verleent. Onder gesponsorde wordt verstaan de partij die de ondersteuning ontvangt.
Dit artikel is niet van toepassing op sponsoring van bijeenkomsten en sponsoring van patiëntenorganisaties.

2. Sponsoring door leveranciers is toegestaan, mits is voldaan aan de navolgende voorwaarden:

a. de sponsoring heeft ten doel:

  • het ondersteunen van onafhankelijk medisch onderzoek, en/of
  • het bevorderen van de medische wetenschap en/of de verbetering van zorg aan patiënten, en/of
  • het stimuleren en bevorderen van scholing, en/of
  • voorlichting.

b. de gesponsorde is een georganiseerd samenwerkingsverband van zorgprofessionals of instelling;

c. het voorstel voor het te sponsoren project of onderzoek en een begroting zijn voorafgaand aan het besluit tot sponsoring aan de sponsor ter beschikking gesteld;

d. de afspraken over de sponsoring zijn vooraf vastgelegd in een door alle betrokken partijen ondertekende schriftelijke overeenkomst waarin in ieder geval zijn opgenomen het doel van de sponsoring, de omvang van de totale sponsorbijdrage (inclusief, in voorkomende gevallen, de bijdrage in natura), een precieze omschrijving van rechten en verplichtingen van zowel de gesponsorde als de sponsor, waaronder de verantwoordingsplicht van de gesponsorde, en de wijze waarop aan de transparantieverplichtingen op grond van artikel 22 e.v. wordt voldaan; en

e. de sponsoring is op generlei wijze gerelateerd aan de aanschaf, het gebruik of het voorschrijven en/of aanbevelen van producten van de sponsor dan wel anderszins gekoppeld aan eerder, huidig of potentieel toekomstig gebruik van de producten of diensten van de sponsor.

3. Sponsoring mag niet leiden tot aantasting van de onafhankelijkheid, betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van de sponsor en gesponsorde, noch van andere betrokken partijen en/of van de sector, dan wel anderszins ertoe leiden dat beslissingen met betrekking tot medische hulpmiddelen worden genomen op andere dan zorginhoudelijke, rationele en/of integere gronden. Aan de sponsoring mogen geen andere tegenprestaties worden gekoppeld dan de tegenprestaties die te maken hebben met naamsvermelding.

4. In afwijking van het bepaalde in artikel 15 lid 2 sub b, mogen leveranciers een proefschrift van een individuele zorgprofessional sponsoren tot een maximum van € 250. In afwijking van artikel 15 lid 2 sub d. hoeft deze vorm van sponsoring niet in een schriftelijke overeenkomst te worden vastgelegd.

5. Op sponsoring is paragraaf 5 over transparantie van toepassing.

Gedragscode

Zoek in Adviezen

Vorige | Volgende

Print