Artikel 1 - Definities

  1. Medisch hulpmiddel
    De medische hulpmiddelen en de medische hulpmiddelen voor in vitro diagnostiek zoals gedefinieerd in artikel 1 Wet medische hulpmiddelen[1.

  2. Zorgprofessional
    De natuurlijke persoon die, al dan niet in dienstverband of samenwerking met anderen, in het kader van zorg of ondersteuning zelf medische hulpmiddelen in Nederland gebruikt en/of over de aanschaf of het gebruik daarvan beslist en/of betrokken is bij het proces rond het voorschrijven, selecteren, aanmeten van en/of adviseren over het gebruik van medische hulpmiddelen.

  3. Instelling
    Het organisatorische verband dat strekt tot verlening van zorg en/of ondersteuning en valt onder de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen Zorg[2].

  4. Leverancier
    De (rechts)persoon die een medisch hulpmiddel produceert, in de handel brengt, invoert, in voorraad heeft, wederverkoopt en/of aflevert, dan wel aan een hulpmiddel gerelateerde diensten verleent.

  5. Consument
    De natuurlijke persoon die voor eigen gebruik is aangewezen op een medisch hulpmiddel.

  6. Interactie
    Elke vorm van contact tussen een leverancier en een zorgprofessional waarbij de zorgprofessional een op geld te waarderen voordeel wordt aangeboden of in het vooruitzicht gesteld.

  7. Uitingen
    Elke vorm van schriftelijke, mondelinge of elektronische communicatie die betrekking heeft op een medisch hulpmiddel, ongeacht of deze promotioneel van aard is.

  8. Patiëntenorganisatie
    De organisatie van vragers en/of afnemers van diensten van de zorgsector, daaronder mede begrepen oud-patiënten, wettelijke vertegenwoordigers, relaties en nabestaanden.

  9. Transparantieregister Zorg
    Centraal en openbaar register voor het registreren van financiële relaties tussen leveranciers enerzijds en (samenwerkingsverbanden van) zorgprofessionals, instellingen en patiëntenorganisaties anderzijds, dat wordt beheerd door de stichting Transparantieregister Zorg (TRZ).

    .







[1] Wet van 24 oktober 2019, Stb. 2019, 400
[2] Wet van 7 oktober 2015, Stb. 2015, 407, zoals sindsdien gewijzigd.




TOELICHTING

De definities sluiten zoveel mogelijk aan bij de relevante wettelijke definities.

Bij de definitie van medisch hulpmiddel (artikel 1 sub a.) is aangesloten bij de Wet medische hulpmiddelen. Alle medische hulpmiddelen die onder deze wet vallen, vallen onder de reikwijdte van de Gedragscode.

De definitie van zorgprofessional (artikel 1 sub b.) is bewust ruim geformuleerd. Een zorgprofessional is iedere natuurlijke persoon die, in het kader van de zorg en ondersteuning die hij aanbiedt, betrokken is bij keuzes over gebruik, aanschaf, selectie en dergelijke van medische hulpmiddelen. Deze betrokkenheid van een zorgprofessional bij deze keuzes geeft een verantwoordelijkheid om daarbij zorgvuldig en integer te opereren.

De Gedragscode is uitsluitend van toepassing op interacties waarbij in Nederland werkzame zorgprofessionals betrokken zijn (zie ook de Toelichting bij artikel 2). Het is niet relevant in welke setting de zorgprofessional werkzaam is: in dienst van een instelling, binnen een maatschap of ander samenwerkingsverband, dan wel zelfstandig. De toepasselijkheid van de Gedragscode kan niet worden ontweken door bijvoorbeeld bepaalde afspraken over interacties via een maatschap, een rechtspersoon of een zorginstelling te laten lopen. Evenmin kan de Gedragscode worden omzeild door inschakeling van derde partijen of tussenpersonen. Ook in die gevallen is de Gedragscode onverminderd van toepassing en worden de handelingen van die derde toegerekend aan de opdrachtgevende partij. Zie ook de toelichting bij artikel 2.

Bij de definitie van instelling (artikel 1 sub c.) is aangesloten bij de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Dit betekent dat onder instellingen wordt verstaan alle instellingen die zorg verlenen als omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz) en hulp waarbij handelingen worden verricht als bedoeld in artikel 36 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG), die niet vallen onder zorg als omschreven bij of krachtens de Zvw of Wlz.

Deze definitie is ruim; het betreft alle samenwerkingsverbanden door of vanwege wie zorg of ondersteuning wordt verleend. Vaak zullen dat rechtspersonen zijn (denk aan ziekenhuizen), maar het kunnen ook maatschappen, zorggroepen of andere samenwerkingsverbanden zijn. In de WKKGZ zorg wordt een koppeling gemaakt naar de Zvw en de Wlz. Voor de toepasselijkheid van de Gedragscode is het niet relevant of de een specifiek hulpmiddel in een specifiek geval al dan niet wordt vergoed. Belangrijk is de setting waarbinnen de interactie plaatsvindt. Als die niets van doen heeft met zorg zoals gedefinieerd in de Wkkgz, zijn de regels niet van toepassing. In alle andere gevallen wel. Zie ook de toelichting bij artikel 2.

Instellingen hebben een rol bij de controle op de naleving. Zie onder meer in algemene zin de artikelen 3 en 20, en meer specifiek de artikelen 24 t/m 26. In het kader van de interne transparantie is in deze artikelen onder andere bepaald dat de instelling op de hoogte wordt gebracht van bepaalde interacties en dat raden van bestuur voorafgaande schriftelijke toestemming moeten verlenen voor het aangaan van dienstverleningsovereenkomsten in de zin van artikelen 13 en 14 en sponsoringsovereenkomsten in de zin van artikelen 15 t/m 17. Artikel 26 schrijft voor dat instellingen dienen te voorzien in een procesinrichting voor de goedkeuring, melding en administratie.

Ook de definitie van leverancier (artikel 1 sub d.) is ruim geformuleerd en bedoeld. Niet alleen degenen die medische hulpmiddelen produceren (fabrikanten), maar ook degenen die deze verkopen, in voorraad hebben, afleveren of in verband met medische hulpmiddelen diensten verlenen (zoals service of onderhoud), vallen onder deze definitie en zijn aan de Gedragscode gebonden. De Gedragscode is niet alleen van toepassing op leveranciers die in Nederland zijn gevestigd, maar op iedere leverancier die interacties heeft met in Nederland werkzame zorgprofessionals. Zie ook de toelichting bij artikel 2.

Aandacht moet worden besteed aan de situatie dat een zorgprofessional ook als leverancier optreedt. Te denken is aan de apotheker die zowel zijn rol als zorgverlener heeft, maar ook medische hulpmiddelen verkoopt of de klinisch chemicus die zelf een bepaalde test maakt en verkoopt. De Gedragscode is dan onverkort op hem of haar van toepassing; welke regels dat zijn, is afhankelijk van de ‘pet’ die in een concreet geval wordt gedragen (A15.02).

In deze Gedragscode wordt gesproken over interactie. Dit is een term die ruim is omschreven om aan te geven dat de Gedragscode een breed toepassingsbereik heeft. De definitie van interactie noemt als partijen bij een interactie uitsluitend de leverancier en de zorgprofessional. Er is echter ook sprake van een interactie als deze door een leverancier wordt aangegaan met een samenwerkingsverband van zorgprofessionals of met een instelling. 

Voor de volledigheid: in artikel 6 Wmh en in de Beleidsregels gunstbetoon Wmh komt het begrip ‘interactie’ niet voor. Daar wordt gesproken over gunstbetoon.

Daar waar in deze Gedragscode wordt gesproken over vergoeding van kosten, wordt daaronder mede verstaan het voor rekening nemen of sponsoren van kosten. Van een interactie is immers sprake als er in de relatie tussen een zorgprofessional, samenwerkingsverband of instelling enerzijds en een leverancier anderzijds een op geld te waarderen voordeel wordt aangeboden of in het vooruitzicht gesteld; voor de kwalificatie als interactie maakt het niet uit in welke vorm dat gebeurt en welke naam of titel de partijen zelf daaraan geven.

Het TRZ wordt beheerd door de Stichting Transparantieregister Zorg. De GMH werkt nauw samen met deze stichting. De financiële relaties die bij het TRZ moeten worden geregistreerd beperken zich niet tot financiële relaties tussen leveranciers en zorgprofessionals maar zijn ook relevant voor financiële relaties tussen leveranciers enerzijds en samenwerkingsverbanden van zorgprofessionals, instellingen en patiëntenorganisaties anderzijds.