Beleidsregels gunstbetoon Wet medische hulpmiddelen

Waarom zijn er Beleidsregels gunstbetoon Wet medische hulpmiddelen?
Art. 6 Wet op de medische hulpmiddelen (Wmh) bevat een algemeen verbod op gunstbetoon. Hieronder wordt verstaan: ‘het door een leverancier in het vooruitzicht stellen, aanbieden of toekennen van geld of op geld waardeerbare diensten of goederen aan een natuurlijke persoon die betrokken is bij de toepassing van een medisch hulpmiddel of aan een instelling of zorgverzekeraar met het kennelijke doel de verkoop van een medisch hulpmiddel te bevorderen’.          

Op dit verbod zijn een aantal uitzonderingen van toepassing. Deze uitzonderingen zijn in art. 6 in zeer algemene bewoordingen geformuleerd. In de Beleidsregels gunstbetoon wordt de inhoud van het begrip ‘gunstbetoon’ meer concreet gemaakt. Met name wordt de voorwaarden waaraan de uitzonderingen moeten voldoen nader uitgewerkt. IGJ hanteert de beleidsregels bij het toezicht op de naleving van de voorschriften over gunstbetoon.

Hoe verhouden de Beleidsregels gunstbetoon zich tot de GMH Code?
De Minister van VWS hecht grote waarde aan de zelfregulering door de GMH. Naast het toezicht op de gedragscode door de GMH wil de overheid echter ook zelf kunnen optreden tegen partijen die het keuzeproces rond medische hulpmiddelen op onwenselijke wijze beïnvloeden. Daarom is in 2018 een verbod op gunstbetoon opgenomen in de Wet medische hulpmiddelen. IGJ optreden tegen iedereen die dit wettelijk verbod overtreedt, dus ook tegen partijen die niet zijn aangesloten bij de zelfregulering van de GMH. De zelfregulering en wetgeving gericht op het voorkomen van ongewenste beïnvloeding bestaan dus naast elkaar. Het toezicht op naleving wordt uitgeoefend door zowel de Codecommissie van de GMH als IGJ. Uitgangspunt daarbij is dat de normen van de wetgeving en zelfregulering met elkaar overeenstemmen.

Zijn er verschillen tussen de Beleidsregels gunstbetoon en de GMH Code?
Het korte antwoord op deze vraag is: ja, er zijn enkele verschillen. De teksten zijn namelijk niet identiek. Dit komt omdat de Minister heeft willen vasthouden aan het stramien van de geneesmiddelenwetgeving, waarin als sinds 2007 een algemeen verbod op gunstbetoon is opgenomen met een limitatief aantal uitzonderingen. De inhoudelijke eisen die aan de uitzonderingen op het verbod op gunstbetoon worden gesteld, komen echter overeen met de voorschriften van de GMH Code. Dit is met VWS en IGJ afgestemd.

Wat staat er in de Beleidsregels gunstbetoon Wet medische hulpmiddelen over gastvrijheid bij bijeenkomsten?
Gastvrijheid bij bijeenkomsten is uitgezonderd van het verbod op gunstbetoon mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. De beleidsregels maken onderscheid tussen drie soorten bijeenkomsten en kent daarnaast het begrip ‘manifestatie’. Inhoudelijk komen de omschrijvingen van deze bijeenkomsten en van het begrip manifestatie overeen met de vier categorieën bijeenkomsten in art. 8 GMH Code. Evenals in de GMH Code worden in de beleidsregels voorwaarden gesteld aan het financieel mogelijk maken van bijeenkomsten en manifestatie. Deze voorwaarden hebben betrekking op het programma en de locatie van de bijeenkomst/manifestatie en op de maximale kosten die vergoed mogen worden. Deze eisen komen inhoudelijk overeen met de voorwaarden van art. 9, 11 en 12 GMH Code.

Wat staat er in de Beleidsregels gunstbetoon over dienstverlening?
De vergoeding van dienstverlening is uitgezonderd van het verbod op gunstbetoon mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. De voorwaarden in de beleidsregels komen inhoudelijk overeen met art. 13 en 14 GMH Code. Voor wat betreft de toegestane maximale uurtarieven en de onkostenvergoedingen wordt in de beleidsregels zelfs expliciet verwezen naar de normen die hierover zijn opgesteld door de GMH en zijn vastgelegd in de toelichting bij art. 13 GMH Code.

Wat staat er in de Beleidsregels gunstbetoon over geschenken?
Geschenken zijn uitgezonderd van het verbod op gunstbetoon mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. In de beleidsregels is aangesloten bij de voorwaarden zoals zijn opgenomen in de Beleidsregels gunstbetoon voor geneesmiddelen. Deze eisen komen overeen met art. 7 GMH Code.

Wat staat er in de Beleidsregels gunstbetoon over bonussen en kortingen?
Bonussen en kortingen met betrekking tot de inkoop van medische hulpmiddelen zijn uitgezonderd van het verbod op gunstbetoon mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden komen inhoudelijk overeen met art. 6 GMH Code.

Wat staat er in de Beleidsregels gunstbetoon over sponsoring?
Over het onderwerp sponsoring is bij de totstandkoming van de wetgeving langdurig met VWS gesproken. In art. 6 Wet medische hulpmiddelen is sponsoring niet opgenomen als uitzondering op het verbod op gunstbetoon. De GMH Code staat sponsoring onder voorwaarden toe. Uiteindelijk is er een oplossing voor de situatie rond sponsoring gevonden door middel van een uitleg in de Beleidsregels gunstbetoon. Hoofdregel is dat sponsoring is toegestaan als er geen verkoopbevorderende doelstelling mee wordt nagestreefd (er is dan immers geen sprake van gunstbetoon). In de beleidsregels is nader omschreven wanneer ‘het vermoeden bestaat’ bestaat dat sponsoring geen verkoopbevorderende doelstelling heeft en dus niet als gunstbetoon wordt beschouwd. Dit is het geval als aan een zestal voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden komen overeen met een aantal voorwaarden uit art. 15 GMH Code.

Wat is er geregeld in de werkafspraken tussen IGJ en de GMH?
Sinds 2018 zijn er samenwerkingsafspraken tussen IGJ en GMH in het kader van gunstbetoon bij medische hulpmiddelen. In deze werkafspraken is de onderlinge taakafbakening en werkverdeling vastgelegd ten aanzien van normontwikkeling, voorlichting en educatie, monitoring, het doorverwijzen van meldingen en informatie-uitwisseling en afstemming. Vier keer per jaar vindt er regulier overleg plaats tussen IGJ en de GMH. De werkafspraken zijn recentelijk verlengd voor een periode van 2 jaar en gelden tot en met 2025.

Voor de tekst van de werkafspraken tussen IGJ en GMH: klik hier.